نظرمن

قسمت اول : کلاس ورزش درزمین ورزش دانشگاه ، چند دانشجوی دختر و پسر که با هم نامزد هستند درحال گفتگو می باشند :

دانشجوی پسر اول : بچه ها من می خوام زمان ازدواجمو عقب بندازم .

نامزدش : برای چی ؟ چرا قبلا چیزی به من نگفتی ؟

دانشجوی پسر اول : آخه عزیزم ترسیدم از دستم ناراحت بشی . میدونی چون من همه سرمایه ای رو که برای اجاره یک آپارتمان کنار گذاشته بودم ، سال قبل دادم و سکه خریدم .

نامزدش : خوب اینکه کار بدی نبوده . همه مردم هم اینکار رو کردن .

دانشجوی پسراول : چه خوب ، پس تو هم راضی هستی ... ولی یه اشکالی پیش اومده ... اونم اینه که قیمت سکه ها الان همون قیمت پارساله و هیچ سودی نکردم . ولی قیمت اجاره اپارتمان حداقل 50 % بیشتر شده و من دیگه نمی تونم فعلا ازدواج کنم .

نامزدش ( با عصبانیت ) : وایستا ببنیم ، این بود که اینقدر ادعا می کردی من اقتصاد خوندم . حالا من جواب پدر و مادرمو چی بدم .... فرار پسر از زیر ضربات دختر ...

زیبایی علم اقتصاد در این است که آنقدر متغیر های زیادی برای ارائه یک طرح یا فرضیه درآن زیاد است که نمی توان به راحتی گفت که تمام متغیر ها را پیش بینی کرده ام و دیگر هیچ مشکلی در اجرای آن پیش نمی آید . مساله هدفمند کردن یارانه ها نیز ازآن نمونه طرحهایی است که دولت و کارشناسان با اطمینان خاصی از پیش بینی تمام متغیرها در آن سخن می گفتند ولی در عمل سال 1390 را می توانیم سال فاجعه باری برای اقتصاد کشور بدانیم . ودلیل آن را نیز در یک کلام باید کاهش 50 % از ارزش پول کشور دانست . چیز خیلی عجیب و غریبی که در سال 1390 اتفاق افتاد این بود که با ذخایر بالای ارزی که کشور دارد و حداکثر حجم پولی برابر 350 هزار میلیارد تومان که تاپایان سال اعلام گردید ، چگونه دولت نتوانست یا نخواست تا که جلوی کاهش ارزش پول را بگیرد ؟ درصورتیکه خود می دانست کاهش ارزش پول تمام اقدامات خوبی که برای هدفمندی یارانه ها انجام داده را از بین می برد .

 آیا دولت پیش بینی اینکه با افزایش قیمت سوخت قاچاق آن به خارج کاهش میابد و منجر به تقاضای ارز از طرف بخش زیر زمینی کشور خواهد شد را ننموده بود ؟ حالا موضوع این است که با اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها و با توجه به اینکه دولت می خواهد کار را یکسره نماید ( به دلیل تحریمها بهتر است که این کار صورت گیرد ) آیا باید منتظر یک فاجعه در اقتصاد ایران بود ؟ بطوریکه ارزش پول آنقدر کاهش یابد که علاوه بر از بین رفتن تمام اثار هدفمندی یارانه ها ، دیگر نتوانیم جلوی تورم سرسام آور ان را بگیریم و دور باطلی که از گذسته در اقتصاد ایران بود با شدت هر چه بیشتر اقصاد را از پای دراورد . باید منتظر ماند و دید ! 

 پس از پایان جنگ 8 ساله ایران و عراق در سال 1367 ، برنامه های پنج ساله توسعه با رویکرد جایگزینی واردات شروع شد . در این برنامه ها با توجه به اینکه جهت اجرای طرحهای عمرانی نیاز به سرمایه وجود دارد و از طرفی سرمایه گذاری خارجی با وجود تحریمهای خارجی وارد کشور نمی گردید ، لذا اقدام به خلق پول و افزایش نقدینگی در جامعه گردید ، که همین امر منجر به افزایش نرخ ارز در کشور شده و پس از مدتی طرح تعدیل اقتصادی جهت یکسان نمودن نرخ ارز به اجرا درآمد . از انجایی که در طرح فوق افزایش نرخ ارز بسیار بیش از نرخ واقعی آن درنظر گرفته شد، بنابر این منجر به افزایش نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی گردید و شاید بدتر از آن موجب شد که رشد نقدینگی هر سال بیش از سال گذشته شده و اقتصاد کشورواردیک دور تسلسل گردیده که هنوز نیز نتوانسته ازاین گرداب بیرون برود . بطوریکه هر ساله ما با تورمهای بالایی در اقتصاد مواجه هستیم و برای جبران آن مجبور به افزایش نقدینگی و بودجه کل کشور می گردیم و همین نقدینگی موجب ایجاد تورم بالا و کاهش ارزش پول ملی در سال بعد می گردد . حال سوالی که در اینجا مطرح است زمان خاتمه این وضعیت است ؟ از انجا که ما طرح هدفمند کردن یارانه ها را نیز به اجرا در آورده ایم که خود این موضوع نیز باعث افزایش نقدینگی در جامعه گردیده و این دور تسلسل را با شدت بیشتری ادامه دار می کند ، پس ما باید تا پایان طرح هدفمند کردن صبر نماییم و پس از ان با یک بودجه ریزی قوی که درآمدهای حاصل از فروش نفت خام نیز از آن حذف گردیده ، اقدام به کاهش سالنه بودجه سالانه نماییم تا حجم نقدینگی را حدودا ثابت نگه داشته و پس از آن به افزایش پول ملی اقدام نماییم تا این دور تسلسل برعکس حرکتی که تاکنون داشته حرکت نماید .

درطول سالهای پس از انقلاب و در دولتهایی که آمدند و رفتند ارائه یک الگوی مناسب از اقتصاد اسلامی همواره مدنظرحکومت اسلامی بوده است. با توجه به اینکه شعار اصلی انقلاب ما حمایت از کوخ نشینان در برابر کاخ نشینان بوده ، لذا اگر به مهمترین اقدامی که هر دولتی پس از انتخاب مردم بر سرکار آمده ، بخواهیم اشاره کنیم ، حمایت از محرومان جامعه می باشد . همانگونه که در سالیان گذشته به تجربه ثابت شده اگر دولتی از این مساله انحراف پیدا کند ، اقداماتش مورد قبول اکثر جامعه قرارنخواهدگرفت . دولت فعلی نیز باتوجه به همین موضوع شعار خود را حمایت از محرومان جامعه قرار داد و اقدامات اساسی درخصوص اشتغال و ساخت مسکن و پرداخت یارانه ها وسفرهای استانی را آغاز نمود ، که البته تا رسیدن به نتیجه مطلوب فعلا میبایست صبر کرد . به نظر من اگر دولت در زمینه طرحهایی که جهت حمایت از محرومان اجراء می نماید دچار شعار زدگی گردد نه تنها نمی تواند به اصل قضیه بپردازد ، بلکه برعکس پشتوانه اصلی انقلاب که مردم باشند را نیز از دست داده و فاصله ملت با دولت را افزایش می دهد . تعدادی از طرحهای دولت که تاکنون منجر به ایجاد اختلاف نظر در بین صاحب نظران شده ، نشان دهنده این شعار زدگی می باشد ، که دولت نیز از انجام آنها بطور ضمنی صرف نظر نموده است . این سوال اساسی هنوز بی پاسخ مانده که با توجه به گذشت سی و چند سال از پیروزی انقلاب اسلامی و با درآمدهای سرشار نفتی چگونه است که هنوز ما با حدود 20 میلیون نفر انسان تحت پوشش کمیته های امداد ، که از پرداخت حداقل های زندگی نیز به آنها پرهیز داریم ، روبروییم . و یا چرا به بیکاران کشور حاضر نیستیم حداقل حقوق بیکاری پرداخت نماییم . آیا زمان آن فرا نرسیده که حمایت از محرومان را نه در شعار بلکه در عمل ، آنهم در سالی که با تهاجمات مختلف اقتصادی و فرهنگی مواجه هستیم ، انجام دهیم . بنابراین امروز رادریابیم که شاید فردا فرصتی برای جبران آن پیدا نکنیم .

پیام رهبر معظم انقلاب در ابتدای سال 1391 و اعلام سال تولید ملی و حمایت از آن ، یکی از شعارهای اصلی در سال پیش رو باتوجه به شرایط کشور ، که درحال افزایش میزان تحریمها می باشیم ، از اهمیت با لایی برخوردار بوده و در کلیه محافل اقتصادی و سیاسی برای چگونه بهتر کردن فضای کسب و کار بحث های داغی در جریان می باشد . ولی به نظر من اگر امسال را سالی بدانیم که اگر بتوانیم از مشکلات آن سربلند بیرون بیاییم ، در سالهای آتی با مشکلات اقتصادی کمتری مواجه خواهیم شد ، پس باید حرکت انقلابی درسال 1391 صورت بپذیرد تا به اهدافمان برسیم . مهمترین موضوعی که هم اکنون باید به آن پرداخته شود لزوم حذف درآمدهای حاصل از فروش نفت خام از بودجه جاری کشور بوده ، که با اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها و اختصاص مبلغی از آن برای بودجه جاری دولت می توانیم بودجه کشور را از فشارهای تحریم راحت کنیم ، تا امور جاری کشور دچار بحران نگردد . یکی دیگر از موارد با اهمیت جهت حمایت از تولید لزوم توجه به عوامل تاثیرگذار در قیمت تمام شده محصول است . در محافل کارشناسی لزوم آزاد سازی قیمت ها به دلیل عدم پرداخت یارانه به این بخش مد نظر می باشد ، درحالیکه اگر قیمتها آزاد گردد ، با توجه به اثرات روانی آن قیمت ارز به شدت افزایش یافته و به فرو پاشی اقتصاد می انجامد . پس برای حمایت از تولید فقط نباید به قیمت ارز اکتفا کرد و می بایست از طرق دیگر به حمایت از بخش تولید پرداخته شود . ازقبیل کاهش مالیات و نرخ بهره بانکی و پرداخت حق بیمه کارگران و غیره . البته هم اکنون که بررسی لایحه بودجه سال 1391 در مجلس شورای اسلامی در جریان رسیدگی می باشد انتظار می رود مجلس به نفش تاریخی خود در هدایت و حمایت دولت به سمت رسیدن به اهداف سال 1391 اقدام اساسی انجام داده و همه تقصیرها را گردن دولت نیاندازد و درصورتیکه دولت برای اجراء قوانین با مشکلاتی دست به گریبان است ، راهکارهای قانونی برای آن در نظر گرفته شود.

طرح هدفمند سازی یارانه ها با تمام مشکلات و نارضایتیهایی که برای بعضی از افراد بوجود آورده درحال اجراء شدن می باشد . اینکه اجرای این طرح از زمان دولتهای قبل نیز مورد توجه بوده ولی جرات اجرای آن را با توجه به اثرات اجتماعی و سیاسی پیدا ننموده اند مورد قبول همه قرار گرفته است . در دولت جدید تنها برای اینکه اثرات منفی طرح را کم کنند اقدام به پرداخت 50 % از منابع اجرای آن به مردم نموده اند . اینکه این طرح تا چه زمانی قابلیت اجراء دارد را می توان تا زمان وجود نفت و گاز در کشور این کار را ادامه داد . به دلیل اینکه با فروش این منابع و ارز حاصل از آن و با توجه به قیمت ارز می توان پولی تهیه کرد و به مردم داد . ولی از این موضوع مهمتر میزان رشد و توسعه اقتصادی کشور در سالعای پس از اجرای این طرح می باشد . بطوریکه اگر رشد اقنصادی کشور با این منابع افزایش پیدا کرده و اقشار جامعه از محل درآمد حاصل از کار خویش به سطح زندگی قابل قبولی دست رسی پیدا کنند دیگر به این کمک خرجی که دولت به عنوان یارانه به آنها پرداخت می کند نیاز نخواهند داشت و خود به انصراف از دریافت آن اقدام خواهند کرد . خیلی ها می پرسند که در انتهای کار وضعیت و شکل اقتصاد کشور چگونه خواهد شد ؟ به نظر من اقتصاد ما تفاوتی با سایر کشورها نداشته و ما بسوی اقصاد پیشرفته قدم می گذاریم و ایران هم میشه اروپا . البته از شکل اقتصادی . دوست دارم نظر شما رانیز دراین خصوص بدونم .

در سالهای گذشته مشکلات ناشی از افزایش نرخ رشد جمعیت و کاهش بعد خانوار  که منجر به افزایش تعداد خانوار در کشور گردیده و از طرفی مهاجرت به شهرهای بزرگ همگی دست به دست هم داد تا بحران در مسکن بوجود آید . با توجه به ایجاد شهرهای جدید در اطراف شهرهای بزرگ ولی بحران همچنان بجای خود باقی بود . حدود سالهای 1381 یا 1382 در مقاله ای که به همایش وزارت مسکن و شهرسازی ارائه دادم نظر خودم را در این خصوص با پیشنهادی جهت رونق ساخت و ساز و اقتصاد مسکن ارسال کردم . در آن مقاله با اشاره به این موضوع که در کشورهای غربی و پیشرفته تعداد خانوارهای دارای ملک شخصی به میزان ایران نیست لزوم ساخت واحدهای مسکونی که در اراضی دولتی و با وام ساخت مسکن و با روش انبوه سازی ایجاد خواهند شد و با قیمت پایین در اختیار مردم قرار گرفته تا از محل اقساط دریافتی اقدام به تسویه وامهای مسکن نمایند را ارائه دادم . البته با توجه به اینکه زمین واحدهای مسکونی مذکور در اختیار افراد قرار نمی گرفت لذا در آینده با رشد جمعیت می توان واحدهای فوق را با افزایش تراکم بیشتر نوسازی نموده و این کار هیچ وقت به پایان نخواهد رسید . من از این موضوع که نظر خودم را ارائه داده و هم اکنون تحت عنوان مسکن مهر به مرحله اجراء درآمده بسیار خوشحالم و فکر می کنم با این کار خانوارهای ضعیف زیادی دارای مسکن شده و آنها هم به آرزوی خود جهت رسیدن به یک زندگی آرام رسیده اند .دوست دارم نظر شما را هم در این خصوص بدانم .